Zachowek

Zachowek, czasem zwany też zachówkiem (choć nieprawidłowo)
Wobec tego, że wielu klientów dopytuje o sprawy dotyczące zachowku poniżej przedstawiam listę podstawowych informacji o których uprawniony i zobowiązany do zachowku powinni wiedzieć (starałem się napisać ten tekst językiem potocznym zrozumiałym dla każdego).

Co to jest zachowek?
Jest to roszczenie pieniężne (o zapłatę), które może być dochodzone przed Sądem od osoby która odziedziczyła spadek (spadkobiercy), a także od kogoś kto dostał darowiznę lub otrzymał zapis.

Komu przysługuje zachowek?
Zachowek przysługuje:

– zstępnym (dzieciom, wnukom, prawnukom itd.),

– małżonkowi,

– rodzicom spadkodawcy (osoby która pozostawiła spadek)

Z tym, że zachowek przysługuje wskazanym powyżej tylko w tedy gdy dziedziczyli by spadek, gdyby nie sporządzono testamentu.

Np. Jan Kowalski zmarł w dniu 1 stycznia 2016 roku. W chwili śmierci miał on dwóch synów: Adama i Zenona. Jan Kowalski jeszcze za życia sporządził testament w którym cały swój majątek zapisał Adamowi. Oznacza to, że Zenonowi przysługuje zachowek od jego brata Adama.

Ile wynosi zachowek?
Zachowek to kwota pieniędzy równa 1/2 lub 2/3 udziału spadkowego, który dana osoba odziedziczyłaby w normalnej sytuacji.

Np. (kontynuując przykład powyżej) W skład spadku po Janie Kowalskim wchodziło mieszkanie o wartości 100 000 zł, a więc w normalnej sytuacji Zenon odziedziczyłby połowę mieszkania o wartości 50 000 zł. Oznacza to, że Zenonowi przysługuj zachowek w kwocie 25 000 zł. Kwota powinna być wypłacona przez Adama.

W normalnych sytuacjach kwota zachowku wynosi 1/2 udziału spadkowego, w sytuacji zaś gdy uprawniony do zachowku jest trwale niezdolny do pracy albo zstępny jest małoletni to kwota zachowku wynosi 2/3 udziału spadkowego.

Ile czasu na dochodzenie zachowku?
Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem lat 5 od dnia ogłoszenia testamentu. W szczególnych wypadkach termin pięcioletni należy liczyć od daty śmierci spadkodawcy.

Spadkodawca przekazał cały swój majątek darowizną, czy należy się zachowek?
W takiej sytuacji zachowek może być dochodzony od osoby obdarowanej i wynosi on tyle samo jak w normalnym przypadku.

Ile kosztuje sprawa o zachowek?
Złożenie pozwu w sprawie o zachowek jest obciążone opłatą wynoszącą 5% prognozowanej wysokości zachowku (dochodzonej kwoty), taką kwotę należy uiścić na konto bankowe sądu (opłata sądowa).

Do jakiego sądu złożyć pozew o zachowek?
Co do zasady pozew o zachowek należy złożyć w miejscowości ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Sądem właściwym może być Sąd Okręgowy lub Sąd Rejonowy, jest to uzależnione od wysokości dochodzonej kwoty zachowku.