Kategoria: Bez kategorii

Nagłe odwołanie lotu to nieprzyjemna sytuacja, z którą może spotkać się każdy pasażer podróżujący za pośrednictwem linii lotniczych. Odwołanie lotu nie oznacza jednak, iż przewoźnik zostaje zwolniony z obowiązków wobec pasażera.

Zasady ochrony prawnej pasażerów odnajdziemy zarówno w prawie polskim jak i w prawie stanowionym przez Unię Europejską. W pierwszej kolejności należy skupić się na rozporządzeniu unijnym (WE) nr 261/2004, które wskazuje ogólną ścieżkę postępowania w sytuacji odwołania lotu oraz określa zakres praw i obowiązków pasażera i przewoźnika. 

Następnym krokiem, będzie sięgnięcie do polskich przepisów, które uszczegóławiają zakres działania ww. rozporządzenia w sporach podlegających polskiej jurysdykcji.

W sytuacji nagłego odwołania lotu przez przewoźnika każdy pasażer posiada prawa wynikające z ww. rozporządzenia. Są to: prawo do bezpłatnej opieki na koszt przewoźnika, prawo do odszkodowania oraz prawo do zwrotu należności lub zmiany planu podróży.

1. Prawo do opieki

Artykuł 9 rozporządzenia 261/2004 nakłada na przewoźnika obowiązek zapewnienia opieki pasażerom, których lot został odwołany. Opieka ta obejmuje:

• Posiłki i napoje w stosunku adekwatnym do czasu oczekiwania,
• Dostęp do środków komunikacji, takich jak telefon lub e–mail,
• Zakwaterowanie w hotelu oraz transport między lotniskiem a miejscem zakwaterowania, jeśli konieczne jest oczekiwanie na połączenie przez jedną lub więcej nocy.

2. Prawo do odszkodowania

Zgodnie z artykułem 7 rozporządzenia 261/2004 pasażerom odwołanych lotów przysługuje prawo do odszkodowania, o ile odwołanie lotu nie wynikało z nadzwyczajnych okoliczności tj. złe warunki pogodowe czy sytuacja zagrożenia bezpieczeństwa. 

Pasażerom przysługuje odszkodowanie w wysokości:  

a) 250 EUR dla wszystkich lotów o długości do 1.500 kilometrów,

b) 400 EUR dla wszystkich lotów wewnątrzwspólnotowych dłuższych niż 1.500 kilometrów i wszystkich innych lotów o długości od 1.500 do 3.500 kilometrów,

c) 600 EUR dla wszystkich innych lotów.

Przy określaniu odległości, podstawą jest ostatni cel lotu, do którego przybycie pasażera nastąpi po czasie planowego przylotu na skutek opóźnienia spowodowanego odmową przyjęcia na pokład lub odwołaniem lotu. Oznacza to, iż przy ustalaniu odszkodowania liczy się odległość do końcowego celu podróży – czyli miejsca, do którego pasażer dotrze po opóźnieniu.

3. Prawo do zwrotu kosztów biletu lub alternatywnego połączenia

Zgodnie z artykułem 8 rozporządzenia 261/2004, jeśli lot zostanie odwołany, przewoźnik lotniczy ma obowiązek zaoferować pasażerowi następujące opcje:

• Zwrot kosztów biletu w ciągu siedmiu dni,
• Alternatywne połączenie do miejsca docelowego na porównywalnych warunkach w najwcześniejszym możliwym terminie,
• Przebukowanie na inny dogodny termin według uznania pasażera.

Podsumowując, z racji odwołania lotu przez przewoźnika, po stronie pasażera powstają roszczenia wynikające z rozporządzenia nr 261/2004. W przypadku, gdy roszczenia nie zostaną zaspokojone, pasażer może dochodzić ich zgodnie ze szczególnymi przepisami mającymi zastosowanie w danym sporze.

Kiedy stosuje się polskie prawo w sporze z przewoźnikiem?

W relacji przewoźnika z pasażerem, przewoźnik jest uznawany za jednostkę profesjonalną, a więc określany jest mianem kontrahenta. Natomiast pasażer, jako użytkownik usług, jest określany mianem konsumenta.                                  

Zgodnie z rozporządzeniem (UE) nr 1215/2012 konsument może wytoczyć powództwo przeciwko swojemu kontrahentowi przed sądem państwa członkowskiego, na którego terytorium kontrahent ten ma miejsce zamieszkania, albo bez względu na miejsce zamieszkania kontrahenta – przed sądem miejsca, w którym konsument ma miejsce zamieszkania (art. 18 par. 1). 

Oznacza to, iż polskie prawo będzie obowiązywało w przypadkach dwóch rodzajów sporów:

• w sporze, w którym kontrahent posiada swoją siedzibę lub oddział na terenie Polski, 
• w sporze, w którym konsument ma miejsce zamieszkania w Polsce i zdecydował się wytoczyć powództwo przed Sąd mu właściwy. 

Dochodzenie roszczeń podlegających polskiej jurysdykcji 

              W przypadku, gdy spór podlega polskiej jurysdykcji, istnieje kilka alternatywnych ścieżek dochodzenia roszczeń powstałych z racji odwołania lotu przez przewoźnika: 

1. Ponowne złożenie reklamacji do przewoźnika – powołanie  się na artykuły 8 i 9 rozporządzenia 261/2004, z żądaniem pełnego zwrotu poniesionych wydatków na dodatkowe usługi,
2. Skarga do Urzędu Lotnictwa Cywilnego – zwrócenie się do organu w Polsce, rozpatrującego tego typu spory,
3. Postępowanie sądowe – złożenie pozwu cywilnego, którym domaga się zwrotu pełnych kosztów powołując się na art. 8 i art. 9 rozporządzenia.

Przedawnienie roszczeń w polskiej jurysdykcji

Szczególnie istotną jest kwestia przedawnienia roszczeń, a więc terminu, w którym można ubiegać się o zwrot należności. Przedawnione roszczenie nie może być dochodzone drogą sądową.

Powyższe zagadnienie reguluje rozdział trzeci ustawy o prawie lotniczym. Roszczenia majątkowe pasażerów wynikające z przepisów wskazanych w rozporządzeniu nr 261/2004, przedawniają się z upływem jednego roku od dnia wykonania przewozu, a w przypadku gdy przewóz nie został wykonany – od dnia, w którym miał być wykonany (art. 205 c par. 8).

Aby odpowiedzieć na postawione pytanie, kluczowe jest ustalenie prawnorzeczowego statusu balkonów przylegających do lokali w budynkach wielolokalowych.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 października 2002 r. stwierdził, że balkon przylegający do lokalu mieszkalnego, będącego przedmiotem odrębnej własności i służącego do wyłącznego użytku jego właściciela, stanowi część składową tego lokalu. W związku z tym, koszty utrzymania balkonu w należytym stanie obciążają właściciela lokalu, a nie wspólnotę mieszkaniową.

Jednakże, status balkonu powinien być oceniany indywidualnie, w zależności od projektu architektonicznego danego budynku. W niektórych przypadkach balkony mogą być elementem elewacji służącym wszystkim właścicielom, a w innych – wyłącznie do użytku konkretnego właściciela.

Dodatkowo, w uchwale z dnia 7 marca 2008 r., Sąd Najwyższy uznał, że właściciel lokalu mieszkalnego ponosi wydatki związane z utrzymaniem balkonu, który jest traktowany jako pomieszczenie pomocnicze. Jednak wydatki na remonty i konserwację elementów konstrukcyjnych balkonu, które są trwale połączone z budynkiem, obciążają wspólnotę mieszkaniową.

Podsumowując, właściciel lokalu jest odpowiedzialny za utrzymanie warstwy wierzchniej balkonu oraz za fugi między płytkami, podczas gdy wspólnota mieszkaniowa odpowiada za elementy konstrukcyjne balkonu. W przypadku niewłaściwego utrzymania, które prowadzi do szkód (np. w wyniku przeciekania wody), właściciel lokalu może być zobowiązany do naprawienia szkód na podstawie odpowiednich przepisów prawa cywilnego.

Podwyżki czynszu w spółdzielniach mieszkaniowych mogą być znacznym obciążeniem dla jej członków oraz innych osób związanych z prawami do lokali. Jeśli uważasz, że podwyżka opłat  jest nieuzasadniona, istnieją określone środki prawne, które możesz podjąć, aby zaskarżyć tę decyzję. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak to zrobić, opierając się na obowiązujących przepisach prawa oraz orzecznictwie.

1. Zrozumienie podstawy podwyżki

Podwyżki comiesięcznych opłat w spółdzielni muszą być uzasadnione wzrostem kosztów ponoszonych przez spółdzielnie[1]. Warto sprawdzić, czy spółdzielnia dostarczyła odpowiednie uzasadnienie tych zmian. Przydatne może być zwrócenie uwagi na koszty zarządu nieruchomością, konserwację budynku, fundusz remontowy, a także opłaty za media takie jak woda, gaz, czy centralne ogrzewanie.

2. Sprawdzenie możliwości kwestionowania uchwały

Zgodnie z art. 4 ust. 8 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych oraz orzecznictwem Sądu Najwyższego, członkowie spółdzielni mają prawo kwestionować zasadność uchwał dotyczących zmian wysokości opłat bezpośrednio na drodze sądowej. Nie jest wymagane wyczerpanie środków wewnętrznych w spółdzielni, co oznacza możliwość bezpośredniego zaskarżenia do sądu.

3. Wybór ścieżki prawnej

Możesz wybrać dwie ścieżki działania:

– **Wewnątrzspółdzielcze postępowanie** – jeżeli statut spółdzielni na to pozwala, możesz najpierw skierować swoje zastrzeżenia do walnego zgromadzenia członków spółdzielni. Jeśli to nie przyniesie rozwiązania, uchwała walnego zgromadzenia może być zaskarżona do sądu.

– **Postępowanie sądowe** – możesz wytoczyć powództwo o świadczenie, ustalenie lub ukształtowanie prawa bezpośrednio na drodze sądowej, bez konieczności wyczerpywania postępowania wewnątrzspółdzielczego.

4. Przygotowanie do procesu sądowego

Przygotuj się do procesu, zbierając wszystkie niezbędne dokumenty, takie jak korespondencja ze spółdzielnią, dokumentacja dotycząca uchwały rady nadzorczej, dowody na nieuzasadnione podwyżki oraz inne materiały, które mogą wesprzeć twoją sprawę. Skonsultuj się z prawnikiem specjalizującym się w prawie mieszkaniowym, aby uzyskać profesjonalne doradztwo.

5. Procedura sądowa

W sądzie będziesz mógł zarzucić spółdzielni, że podwyżki opłat były nieuzasadnione. Sąd oceni zasadność uchwały rady nadzorczej i podejmie decyzję o ewentualnym uchyleniu podwyżki czynszu.

Wnioski

Decyzja o zaskarżeniu podwyżki czynszu w spółdzielni mieszkaniowej powinna być dobrze przemyślana. Prawo daje członkom spółdzielni możliwość obrony swoich interesów, jednak kluczowe jest rzetelne przygotowanie do procesu i, o ile to możliwe, korzystanie z pomocy prawnej. Przedstawiona instrukcja ma na celu ułatwienie zrozumienia dostępnych opcji prawnych i pomóc w podjęciu skutecznych działań.

---

[1] W pewnym uproszczeniu spółdzielcy są obowiązani uczestniczyć w pokrywaniu kosztów związanych z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na ich lokale, eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni przez uiszczanie opłat zgodnie z postanowieniami statutu